NOTER, SAHTE VEKALETNAME İLE YAPTIĞI İŞLEMDEN DOĞAN ZARARI TAZMİNLE SORUMLUDUR.

3. Hukuk Dairesi         2023/2351 E.  ,  2024/760 K.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/234 E., 2022/523 K.


Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin aracının satımı için eşine noterde vekaletname verdiğini, eşinin bu vekaletname ile dava dışı ...'e aracı adi yazılı sözleşme ile sattığını, sözleşme gereği 34.000,00 TL’nin 4.000,00 TL’si peşin, kalanı ise banka çeki ile müvekkilinin eşine teslim edilerek ödendiğini, dava konusu otomobilin satılabilmesi için müvekilinin eşi tarafından dava dışı ... ve ...’e vekaletname verdiğini ve bakiye bedel henüz tahsil edilmediğinden bu şahıslara vekaletname aslını vermeyip fotokopisini verdiğini ancak vekil edilen kişilerden ... tarafından satın alınan aracın parası ödenmeden ve müvekkilinin bilgisi olmadan vekaletname fotokopisi ile davalı Beşiktaş 20. Noterliğinde araç satış sözleşmesi yaptığını, davalı Beşiktaş 20. Noterliğince vekaletname aslı veya onaylı örneği olmaksızın sadece fotokopi yeterli görülerek araç satış sözleşmesinin yapılmasının yasal olmadığını ileri sürerek; bankanın karşılıksız çek nedeniyle ödemekle yükümlü olduğu 1.020,00 TL dışında kalan 28.980 TL’nin satış tarihi olan 12.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkilinin Beşiktaş 20. Noteri olduğunu, satış sözleşmesine göre davacının eşinin Üsküdar 4. Noterliğince ileride sahip olacağı araçları dilediğine, dilediği bedelle satabilmesi hususunda yetkili kılındığını, davacının eşinin de Kadıköy 15. Noterliğince ... ve ...'i vekil olarak tayin ettiğini, noterliklerde yapılacak sahte satışlara engel olabilmek için Noterler Birliğince tüm noterlere kurulan yeni bilgisayar ağ sistemi ile noterler arası bilgi paylaşımının mümkün olduğunu, satış için ibraz edilen vekaletname aslı bile olsa sistemden incelendiğini, vekil ... satış için noterliğe geldiğinde satış işleminin aciliyeti olduğundan vekaletnamesinin sistemden sorgulandığını, vekaletnamenin geçerli olması üzerine Kadıköy 15. Noterliğinin arandığını, işlemi yapabileceklerine dair teyit alındığını ve taraflar arasında alacak verecek kalmadığının, bedelin tamamen ödendiğinin beyan edilmesi üzerine satış işleminin gerçekleştirildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.


III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.12.2015 tarihli ve 2014/248 E., 2015/457 K. sayılı kararıyla; dava dışı ...’in davacı tarafça azledilmediği sürece bu vekaletnameye göre satış yapan noterin kusursuz sorumluluğundan bahsedilemeyeceği, davacı tarafça da herhangi bir azil ihbarnamesinin ileri sürülmediği, noterce yapılan işlemde hukuka aykırı bir durum görülmediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

IV.BOZMA VE BOZMADAN SONRASINDAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Karar Düzeltme Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairece verilen 30.10.2018 tarihli ve 2016/22281 E. - 2018/10724 K. sayılı ilam ile hükmün onanmasına karar verilmiş; onama ilamına karşı davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

3. Dairenin 11.12.2019 tarihli ve 2019/2261 E., 2019/9946 K. sayılı ilamıyla; "Dava; Noterlik Kanunu'nun 162.maddesine dayalı noterin kusursuz sorumluluğuna ilişkin maddi tazminat davasıdır.
(...)
Somut olayda; davalı noterin dava dışı ...’in elinde bulunan vekaletname fotokopisi ile işlem yaptığı, işlem sırasında vekaletname aslının alınmadığı anlaşılmaktadır.
O halde Mahkemece; davalı noterin fotokopi vekaletnameye dayanarak araç satış sözleşmesi düzenlemiş olması nedeniyle özen yükümlülüğünü kusurlu şekilde aksattığı, Noterlik Kanunu'nun 72 nci maddesindeki yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmediği, noterin eylemi ile zarar arasında nedensellik bağı bulunduğu, noterlerin sorumluluğunun da kusursuz sorumluluk olduğu, bu nedenle de davalı noterin meydana gelen zarardan sorumlu olduğu kabul edilip, davacının uğradığı maddi kayıpların belirlenmesi ve davalıdan tazminine karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine yönelik hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki, Mahkeme kararının bu gerekçe ile bozulması gerekirken zuhulen onanmasına karar verildiği yeniden yapılan inceleme sonucunda anlaşılmakla, davacı tarafın karar düzeltme talebinin kabulüne karar verilmesi gerekmiştir." gerekçesiyle, onama ilamının kaldırılmasına ve kararın bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; maddi zarara ilişkin alınan 01.04.2022 tarihli bilirkişi raporu ve Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 28.880,00 TL'nin 12.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Mahkemece usul ve esasa yönelik beyanlarının dikkate alınmadığını, somut olaya özgü değerlendirme yapılmadığını, müvekkilin mesleğinden beklenen tüm özeni gösterdiğini, Noterlik Kanunu uyarınca gerekli denetlemeyi yaptığını, işleme dayanak belgeleri Noterler Birliğinin kurduğu entegre sistem üzerinden teyit ettiğini, söz konusu teyitin belgeye "aslı gibidir" vasfını kazandırdığını, vekaletname aslı ile işlem yapılmasının maksadının sahte satışların engellenmesi olduğunu, somut olayda böyle bir durumun söz konusu olmadığını, yerleşik içtihat uyarınca iğfal kabiliyeti olan sahte belgelerle yapılan işlemlerde dahi noterler sorumlu tutulmazken hiçbir surette sahte veya geçersiz olmayan belgelere dayanılarak yapılan işlem sebebiyle müvekkilin sorumlu tutulmasının doğru olmadığını, davacı tarafın ve olayda vekil olarak tayin edilen dava dışı üçüncü kişilerin ağır kusurunun müvekkile izafe edilebilecek tüm tazminat taleplerini ortadan kaldırdığını, olaydaki illiyet bağının kesildiğini, araç satışını gerçekleştiren vekilin dilediği taktirde vekaletnameden bir örneğini noterden alabilecek olup davacının, vekaletname aslını uhdesinde bulundurmasının yasal hiçbir dayanağının bulunmadığını, davacının kendisinden beklenebilecek makul özeni dahi göstermeyerek zararın meydana gelmesinde etkili olduğunu, hükmedilen faize de itiraz ettiklerini, dava konusu araç ve ruhsat vekillere teslim edildiğini, vekaletin dava dışı ... ve ... isimli kişilere neden verildiği ve hatta aslının verilip verilmediği dahi ispatlanamadığını, vekaletin çekin tahsili koşuluna bağlı verildiğini ispat yükünün davacı üzerinde olduğunu, vekaletnamede buna dair tek bir cümle bulunmadığını, miktar gereği alacağın senetle ispatlanması gerektiğini, adi satış sözleşmesinde sözleşmenin asli unsurları hiçbir surette anlaşılamadığını, araç satışı için düzenlenen çeke yönelik gerekli hukuki işlemlerin yerine getirilip getirilmediğini, borcun bakiye kısmının ödenip ödenmediğinin şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmasının gerektiğini, mahkemece beyan ve itirazlarının değerlendirilmediğini savunarak, kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, noterin kusursuz sorumluluğuna ilişkin tazminat istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.

3. Değerlendirme
Temyize konu edilen Mahkeme kararının; uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde inceleme ve araştırma yapılarak yine bozma kararında belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine imkan bulunmadığı, davacının talebi doğrultusunda dava dışı ... tarafından aracın dava dışı üçüncü kişiye satıldığı tarihten itibaren yasal faiz işletilmesinin hukuka uygun olduğu,uğranılan zararın karşılığı ödenmeyen çek bedeli kadar olduğu anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,

6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,


22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.